De Koude Kalkoen

Holland Doc

Een smoothie met appels en spinazie

door Reageer

Pieter de Lange (55) was nagenoeg blind.
Maar hoe is dat nu?
Zo kondigt Vincent Bijlo de Verandering aan en daarmee moet ik het doen wanneer de reportage van Joris van de Kerkhof start.

“Laag blijven jongen, zo is braaf” zegt een mannenstem (dat moet Pieter de Lange zijn) tegen een hond.
Die de man “nog wel nodig” heeft.

Dan: “Het komt allemaal door het eten.”
Fruit en groente en noten en zaden en granen.
“Dat zijn alle producten die ik eet.”

Een smoothie maakt de man.
Van appels en spinazie (zak wordt opengetrokken).
Blender draait.
“Het ziet er niet uit maar het smaakt voortreffelijk. Vind ik.”
Met bulderend gelach: “Ik hoop dat je het lust.”
(of dat zo is horen we helaas niet)

Pieter de Lange is fietsenmaker en werkt op Center Parcs.
Hij heeft het zijn collega’s verteld, zegt hij.
Maar de dokter nog niet.

Dat gaat hij volgend jaar wel doen.
En dan “vragen of hij het op mijn netvlies kan zien”.
“Ik hoop dat de dokter zegt: ja, er is wel wat veranderd.”
Hard (nerveus?) lachend: “Ik vind het wel eng!”

De eerste keer dat ik de reportage beluister *snap* ik ‘m niet.
Wat ook komt omdat ik Pieter de Lange slecht versta.
De tweede keer begrijp ik dat hij beter ziet omdat hij een bepaald dieet volgt. Hoewel hij dat niet met zoveel woorden zegt.
Pas de derde keer, wanneer ik niet meer hoef te zoeken naar de betekenis, hoor ik het juweeltje dat deze radio(reportage) is.

Stom, stom – van mij.
Niet gewoon lúisteren maar direct willen interpreteren en conclusies trekken.
Soms moet je inderdaad zo luisteren.
Maar soms ook helemaal niet.

Elke dag drie appels

door Reageer

Voetstappen en een piepende deur.
Stem van een jongen van wie we in de aankondiging hebben gehoord dat hij Ruud heet en dat hij 17 is: “Ik loop nu naar de keuken waar al het lekkers lag. En nog steeds ligt.”
Geritsel terwijl hij zakken chips en pinda’s en popcorn en snoep oppakt – en weer weg legt.

Ruud vertelt dat hij vroeger wanneer hij uit school kwam hele verpakkingen koekjes at. Hij laat foto’s zien van “een dikke jongen die een lekkere cocktail zit te drinken op vakantie” en “een dikke jongen met een broertje dat een derde van mezelf is”.

Die dikke jongen is hij niet meer. En toch nog een beetje wél.
Maar in de spiegel kijkend is hij trots want er zijn 50 kilo af.
Van 140 naar “negentig of vijfennegentig”.
Met meer dan tien kilo per maand door alleen elke dag 3 appels te eten met soms een beloning van zoute stengels of popcorn.

Ruud stapt op de weegschaal.
“Ik heb nou kleren aan.”
Maar zelfs met kleren aan vallen de 100 kilo hem duidelijk tegen: “Ja, dan moet ik toch weer aan het werk.”

Een knap portret verpakt in veel harde hoorspelkern.
Drie minuten en ik heb het idee dat ik Ruud ken.
Al weet ik niet wat hem deed beslissen af te vallen en ook niet wat hem bracht tot de drie appels en wat zijn ouders daarvan vonden (en de dokter).
Maar een luisteraar hoeft niet álles te weten.

Gemaakt door Joris van de Kerkhof, dit keer niet voor het Radio 1 Journaal maar voor Holland Doc.
Luister zelf.

De ambulance was geel

door Reageer

Nog 1x blikt Joris van de Kerkhof deze week terug op Pim Fortuyn.
Nu in Holland Doc en ik ben benieuwd of hij nog nieuws heeft of dat hij zijn mooiste kruit al in de eerdere reportages voor het Radio 1 Journaal heeft verschoten.
Oei, denk ik bij het begin want dat is een herhaling van het taartincident (“mevrouw wat doet u nú?” Pim: “mag ik even mij schoonmaken” JvdK: “dat mag u doen”).
Alleen verbindt hij de taart nu met een foto waarop een klodder taart op Fortuyns hoofd zit – “die klodder zit precies op de plek waar een kogel doorheen moet zijn gekomen”.

Vijftig meter
Joris (toen) via een mobieltje, verslag doend van de plek van de aanslag “nu ligt-ie hier, op een meter of vijftig afstand van mij vandaan”.
Joris (nu): hij lag er toen anders bij dan op de beroemde foto.
Joris (toen) via dat mobieltje: het Mediapark is afgesloten zodat er niemand uit kan maar ook geen ambulance *in*. “Er zijn vier mensen die om hem heen staan en bezorgde gezichten, heel veel bezorgde gezichten.”

Ambulance
Joris (nu): wat een chaos was het, ook in de uitzending van het Radio 1 Journaal.
Fragment waarin Floris Harm aan wie wordt gevraagd hoe “ie” eruit ziet: “De ambulance? Geel.” Nee, de gewónde. O. Geen idee. Want Harm kan er niet in en begint over verwarring en…
Joris van de Kerkhof: ik stond toen naast Fortuyn. En fluisterde in de telefoon (fluister): “Schakel naar mij, kom maar, hij leeft nog.” Misschien te zacht want de regisseur hoorde hem niet, wel even later (“we zijn nu naar achteren gezet”).
Joris (toen) vertelt over mensen die bij Pim stonden (Pim blijf bij ons).
JvdK: “Hij bewoog nog een klein beetje in de plas bloed om hem heen.”

Ogen als koplampen
Uitleg waarom Joris van de Kerkhof Pim Fortuyn volgde en wat hem aan hem opviel. Stukjes uit de tuin-scène (ook al aan de orde in het Radio 1 Journaal) en het vuur in de ogen.
“Zijn ogen als koplampen en de andere politici als bange konijnen in zijn licht.”
Maar, brengt JvdK ons in herinnering, het waren wel alleen zijn ogen, want verder was de LPF een zooitje ongeregeld (hij formuleert het vriendelijker dan ik).

“Pim! Pim!”
“Zijn ogen, ik zie ze voor me op 6 mei, ogen vol berusting.” Met twee vrouwen over hem heengebogen “die hem in leven proberen te roepen” (vrouwenstem: “Pim! Pim!” met op de achtergrond een ambulance).
Citaat Albert de Booij (die ook erbij was). Die dag meldde de Volkskrant dat als er die dag verkiezingen zouden zijn geweest, Fortuyn 38 zetels zou behalen. “Dan is dit het moment om te stoppen” zou Fortuyn toen hebben gezegd. “Ik heb het signaal afgegeven en Nederland moet maar zien wat het ermee doet.”
De verantwoordelijkheid drukte loodzwaar, weet De Booij. En: daarin was hij eenzaam.

Berusting
JvdK: “Eenzaamheid en berusting. Met een echo van de vrouwen op het parkeerterrein.”
Vrouwenstemmen (met die ambulance in de verte): “Laat je niet klein krijgen, hè. Blijf erbij. Pim. Pim! Ga nog even door, Pim! Hou nog even vol, jongen!”

JvdK: “Later kwam de ambulance en weer later moeten zijn ogen gesloten zijn.
Nederland moest maar zien wat het hiermee zou doen.”

De vrouwenstemmen krijg ik niet meer uit mijn hoofd.
Beklemmend en indrukwekkend, deze reportage.
Ik had niet hoeven vrezen voor een ‘dunnetjes’ of ‘dikkertjes’ overdoen van het voorafgaande door de beste radioverslaggever die we hebben.

“Stel ik te veel vragen?”

door Reageer

In Holland Doc zit Dani.
Dani die Joris van de Kerkhof interviewde voor zijn boek ‘Bossche Bollen’ en voor het Radio 1 Journaal. Nu maakt hij een lange reportage over hoe Dani (met Asperger) overstapt van de basisschool voor LZK (Langdurig Zieke Kinderen) naar de middelbare school.
De reportage heeft veel sfeer. Hierbij valt me op, mn in het eerste deel, dat wanneer na een stuk met veel -mij afleidend- achtergrondgeluid Joris van de Kerkhof wat verbindende teksten spreekt, die teksten extra luid zijn.

De verslaggever spant zich in zijn subject te leren kennen.
Dani moet er niet veel van hebben.
“Stel ik teveel vragen?” ”Geen leuk onderwerp om over te praten?”
En: “Wat fiets je snel, joh!” wanneer Dani er tijdens een fiets-interview opeens vandoor gaat.

Ik luister geboeid maar wat me opbreekt: ik vind Dani niet aardig.
Ik wil aannemen dat hij door zijn Asperger belemmerd is in normale contacten (en ik ben de laatste die een lans wil breken voor het verplicht aangaan van normale contacten) maar op mij komt de jongen over als een vervelend ventje. Vervelend voor zijn kleine zusje, vervelend voor zijn basisschool-vriendje Luuk.

Ik snáp wel dat Joris van de Kerkhof wil laten zien/horen dat de nare reacties van Dani (zoals boos zijn toen door een gebroken pols van het zusje de vakantie dreigt niet door te gaan ipv mededogen) worden veroorzaakt door zijn afwijking.
Ik begrijp ook dat de verslaggever via zijn eigen “ik zal ons contact missen” Dani in onze ogen knuffeliger wil maken.

Ik zit te aarzelen over mijn conclusie.
De reportage vond ik boeiend. De betrokkenheid van de verslaggever te lief, te soft. Misschien miste ik de achtergrondinformatie over Asperger? Dan zat ik hier natuurlijk fout want dat soort reportages maakt Holland Doc niet.
Misschien ben ik wel te kritisch juist omdat ik Dani al kende uit het Radio 1 Journaal en het boek. Dat ik me daarom onvoldoende open stelde en te snel ja-ja, weet ik dacht?