Pim Fortuyn

De ambulance was geel

6 mei 2012 door Jeanne Reageer

Nog 1x blikt Joris van de Kerkhof deze week terug op Pim Fortuyn.
Nu in Holland Doc en ik ben benieuwd of hij nog nieuws heeft of dat hij zijn mooiste kruit al in de eerdere reportages voor het Radio 1 Journaal heeft verschoten.
Oei, denk ik bij het begin want dat is een herhaling van het taartincident (“mevrouw wat doet u nú?” Pim: “mag ik even mij schoonmaken” JvdK: “dat mag u doen”).
Alleen verbindt hij de taart nu met een foto waarop een klodder taart op Fortuyns hoofd zit – “die klodder zit precies op de plek waar een kogel doorheen moet zijn gekomen”.

Vijftig meter
Joris (toen) via een mobieltje, verslag doend van de plek van de aanslag “nu ligt-ie hier, op een meter of vijftig afstand van mij vandaan”.
Joris (nu): hij lag er toen anders bij dan op de beroemde foto.
Joris (toen) via dat mobieltje: het Mediapark is afgesloten zodat er niemand uit kan maar ook geen ambulance *in*. “Er zijn vier mensen die om hem heen staan en bezorgde gezichten, heel veel bezorgde gezichten.”

Ambulance
Joris (nu): wat een chaos was het, ook in de uitzending van het Radio 1 Journaal.
Fragment waarin Floris Harm aan wie wordt gevraagd hoe “ie” eruit ziet: “De ambulance? Geel.” Nee, de gewónde. O. Geen idee. Want Harm kan er niet in en begint over verwarring en…
Joris van de Kerkhof: ik stond toen naast Fortuyn. En fluisterde in de telefoon (fluister): “Schakel naar mij, kom maar, hij leeft nog.” Misschien te zacht want de regisseur hoorde hem niet, wel even later (“we zijn nu naar achteren gezet”).
Joris (toen) vertelt over mensen die bij Pim stonden (Pim blijf bij ons).
JvdK: “Hij bewoog nog een klein beetje in de plas bloed om hem heen.”

Ogen als koplampen
Uitleg waarom Joris van de Kerkhof Pim Fortuyn volgde en wat hem aan hem opviel. Stukjes uit de tuin-scène (ook al aan de orde in het Radio 1 Journaal) en het vuur in de ogen.
“Zijn ogen als koplampen en de andere politici als bange konijnen in zijn licht.”
Maar, brengt JvdK ons in herinnering, het waren wel alleen zijn ogen, want verder was de LPF een zooitje ongeregeld (hij formuleert het vriendelijker dan ik).

“Pim! Pim!”
“Zijn ogen, ik zie ze voor me op 6 mei, ogen vol berusting.” Met twee vrouwen over hem heengebogen “die hem in leven proberen te roepen” (vrouwenstem: “Pim! Pim!” met op de achtergrond een ambulance).
Citaat Albert de Booij (die ook erbij was). Die dag meldde de Volkskrant dat als er die dag verkiezingen zouden zijn geweest, Fortuyn 38 zetels zou behalen. “Dan is dit het moment om te stoppen” zou Fortuyn toen hebben gezegd. “Ik heb het signaal afgegeven en Nederland moet maar zien wat het ermee doet.”
De verantwoordelijkheid drukte loodzwaar, weet De Booij. En: daarin was hij eenzaam.

Berusting
JvdK: “Eenzaamheid en berusting. Met een echo van de vrouwen op het parkeerterrein.”
Vrouwenstemmen (met die ambulance in de verte): “Laat je niet klein krijgen, hè. Blijf erbij. Pim. Pim! Ga nog even door, Pim! Hou nog even vol, jongen!”

JvdK: “Later kwam de ambulance en weer later moeten zijn ogen gesloten zijn.
Nederland moest maar zien wat het hiermee zou doen.”

De vrouwenstemmen krijg ik niet meer uit mijn hoofd.
Beklemmend en indrukwekkend, deze reportage.
Ik had niet hoeven vrezen voor een ‘dunnetjes’ of ‘dikkertjes’ overdoen van het voorafgaande door de beste radioverslaggever die we hebben.

Nu ligt hij hier

4 mei 2012 door Jeanne Reageer

Joris van de Kerkhof vertelt hoe hij als invaller in 2002 op de Haagse redactie die nieuwe partij moest volgen. Pim.
Die er (horen we weer) “zin án” had en die (jawel) “at your service” was.
Dan de presentatie van het boek (JvdK: “wat dóet u mevrouw?”) waar Fortuyn de taarten in het gezicht worden gegooid.
PF: “Mág ik even mij schoonmaken?”
JvdK: “Dat mag u doen…” en: “wat vindt u ervan?”

De verslaggever vertelt hoe hij Fortuyn volgt, van interview naar interview.
“De laatste keer dat ik hem sprak was bij het Radio 1 lijsttrekkersdebat.”
Max van Weezel die jolig ieder het woord geeft. Mét een kwinkslag over het Harry Potter-kapsel van Balkenende. Die dan weer ‘elk nadeel hep z’n voordeel’ erin gooit. Waarna Pim: dan neem je toch mijn kapsel. Haha.

Joris die op een zondag na een interview met Fortuyn meeloopt naar de garage waarbij de politicus opvalt dat hij, van de ‘linkse omroep’ (JvdK: “nou ja”) zo hard werkt. Hij is er immers altijd bij.
-kabbel-kabbel-kabbel doet nu gezellig de reportage
JvdK: “Sprankelende ogen. We zouden elkaar nog wel eens zien.”

En dan de laatste twintig seconden.
Joris van de Kerkhof die via een telefoon verslag doet van de moord.
Het interview bij 3FM, dat er een man op Fortuyn afliep, die heeft geschoten.
“En nu ligt hij hier, op een meter of vijftig van mij vandaan.”
“Hij ligt met z’n benen onder z’n rug. In alle stilte. In z’n maatkostuum.”

Einde reportage.
En opnieuw denk ik: ik wou dat ik “kippenvel” een aantal weken geleden al niet eens had gebruikt voor een ander radio-item.
Want zo voelt het. Na het gezellig aan-kletsen en -babbelen en vrolijke Max en zgn grappige JPB.
“En nu ligt hij hier.”
Prachtige Radio.

Op dit filmpje: Fortuyn met Joris van de Kerkhof (en de taart)

“Ik stond erbij en registreerde”

2 mei 2012 door Jeanne Reageer

Joris van de Kerkhof volgde Pim Fortuyn in het voorjaar van 2002. Wat, vertelt hij, vaak neerkwam op opdraven wanneer de man de pers optrommelde: “hij bepaalde de nieuwsagenda.”
Op de zonnige middag van 3 mei staat hij dus in de tuin van Fortuyn met een hoop collega’s.
Omdat Fortuyn iets had gezegd over een generaal pardon voor asielzoekers dat verkeerd zou zijn begrepen.

Die tuin, zegt Joris van de Kerkhof, “was de perfecte samenvatting van de maanden dat ik hem volgde.”
We horen Fortuyn iets vertellen (van papier), dan een journalist die zijn vraag begint met “ik begrijp niet..” waarop Fortuyn uitvalt.
“Ik vind uw opmerking zo ontzettend flauw! U luistert niet naar wat ik zeg! U weet het allemaal zo goed meneer de journalist, zoek ‘t ‘ns een keer uit! U bent zo ontzettend vervelend bezig! Hoe kómt u erbij! Einde interview! U gaat nu weg, want ik ben u zat, dit is mijn terrein, ik eis het nu van u.”
Waarop Fortuyn wegbeent om weer terug te keren: “Heren, we maken en deal, we beginnen opnieuw en je flikkert weg wat je hebt gemaakt.” Daar ging men niet op in.

Joris van de Kerkhof (“ik stond erbij en keek ernaar en… registreerde”) becommentarieert in zijn reportage het optreden met “de ogen, vúúr, echt vuur” en vertelt hoe hij als zwijgzame radiojournalist niet wordt weggestuurd.
Fragment interview op de bank binnen met een heel andere man. Kalm formulerend.
En op “u werd net zo boos”: “Zo boos over dat ik elke keer dezelfde vragen moet beantwoorden, dan denk ik, jullie zijn met iets bezig…”
JvdK: “Om u kapot te maken…”
Dat wil Fortuyn niet zeggen. Maar wel “spelletjes” ipv “inhoud”.

Tot zover fascineert de reportage al maar alsof het niet op kan – daar is ook Gerard Joling die over Fortuyn het programma ‘De Waarheid’ maakt voor SBS: “Beide heren geiten over wat er gebeurde in de tuin.”
Afsluitend verhaalt Joris van de Kerkhof over de “vermoeide, geïrriteerde ogen” van Fortuyn in de tuin die “zacht” werden tijdens het gesprek op de bank en “fonkelend” naar Gerard Joling.
Waarop we in de verte Jool horen beloven dat het “gezellig en blóedordinair” wordt, “dus dat komt helemaal goed”.

Een prachtig portret met het verweven van hier en nu met toen.
Erg Mooie Radio.