De Koude Kalkoen

Radio 1 Journaal

Anders dan in Nederland

door Reageer

Mubarak wordt (waarschijnlijk) vrijgelaten.
Ergens tijdens een nieuwsuitzending in de middag dringt Joris van de Kerkhof zich al met microfoon en vragen tussen de collega’s en belaagt de advocaat: “What was the reaction of mr. Mubarak?”

Dan de straat op.
Meningen peilen.
Ok – voxpop.
Maar in het buitenland is dat mits goed gedaan toch iets minder zinloos dan het ‘hebt u het al gehoord en zo ja wat vindt u ervan en zo nee waarom niet’ zoals het hier vaak gebeurt.

Om kwart over vijf een reportage met die meningen.
Een half uur eerder (de reportage lag toen al klaar) een gesprek met Lucella Carasso.

De presentator wil weten of de vrijlating wordt uitgelegd als een politieke uitspraak: nieuw bewind aan de macht etc.
Nee, weet Joris van de Kerkhof, hij heeft een hoop mensen gesproken en iedereen zegt: dit is een rechtstaat.
Om eraan toe te voegen: “Je zult natuurlijk nooit iemand horen zeggen ‘fijn dat u die vraag stelt, nu het leger aan de macht is met een interimregering laten we Mubarak vrij’.”

Lucella: “Kun jij inschatten wat dit losmaakt in Egypte.”
De verslaggever vertelt over de reacties die hij tot nu toe heeft gehoord: eerste 20 jaar prima bewind, laatste 10 jaar niet maar dat kwam door “de invloed van foute mannen”.
En: “Het zou fijn zijn de Moslimbroederschap hierover te spreken maar die zijn lastig te vinden, ze zijn óf gearresteerd of ze zijn opeens geen Moslimbroederschap meer en willen geen commentaar geven.”

En dan.
Lucella Carasso: “Wel even anders werken dan in Nederland, hè, Joris.
Waar jij nu bent.”

Misschien bedoelt ze het niet zo maar op mij komt het over als: valt niet mee om als simpele boerenlul daar iemand te spreken te krijgen, hè, Joris.
Wat érg onaardig zou zijn en ik ken Lucella niet als onaardig (nou ja, voor zover ik haar kén natuurlijk).

Ik wacht op de reactie van Joris.
Die zwijgt even en lacht dan.
En zegt “ja, het is wel iets anders werken” en begint dan over de zon en het mooie uitzicht over de Nijl.
LC: “En het is buitengewoon boeiend.”

Dat is het zeker.
En mogelijk bedoelde ze het niet vals.
Maar op mij komt het over als een rare opmerking.
Maar misschien hoor ik iets dat er helemaal niet wás.

Vriendelijk door de checkpoints

door Reageer

“Een beetje vriendelijk lachend” praat Joris van de Kerkhof zich in Caïro door de checkpoints vertelt hij aan Lara Rense.
Om er direct aan toe te voegen dat het niet om hém gaat maar om de Egyptenaren zelf die om zeven uur ‘s avonds niet meer op straat mogen komen.

Maar Joris zou Joris niet zijn als hij niet, vriendelijk lachend de Nijl overgestoken, om 12 uur ‘s nachts nog wat mannen op straat had aangetroffen.
Aan een tafeltje met een waterpijp en sigaretten.

“So you want our comments about the curfew” steekt er een van wal.
Die ziet hij als “a necessity” omdat er anders “unnecessary fights” uitbreken.
Verder is de avondklok, zegt hij, vooral voor de hoofdstraten en “we are sitting outside of our homes”.

De mannen filosoferen op verzoek van de verslaggever over wie de boosdoeners zijn (de Moslimbroeders maar eigenlijk weet je nooit wie een geweer heeft) en wat de oplossing is.
“Een tijdje geen democratie” denken ze.
Maar als het leger te lang aan de macht blijft moet dáár weer tegen gedemonstreerd.

Nog wat vriendelijks gezegd (door de verslaggever) over de waterpijp die -lekker- ruikt naar druiven en de volgende ochtend mag hij in de uitzending vertellen over een grote vangst.
De “verpersoonlijking van het kwaad” (Moslimbroeder) blijkt opgepakt en “hoe reageren de Moslimbroeders erop” vraagt Lara Rense.
“Ze zijn nauwelijks te vinden” weet Joris van de Kerkhof die zich oriënteert via de media.
Daar ziet hij vooral “veel berichten over hoe slecht het westen is. En hoe mensen zoals ik volslagen onzin uitkramen over wat er in Egypte gebeurt.”

Ik doe het er graag mee.

Het goede verhaal vertellen

door Reageer

Ritmisch getoeter en véél gerinkel.
Joris van de Kerkhof staat voor de flat waar Mohammed Badie vannacht is gearresteerd en het klinkt alsof hij (hoorspelkern) scherven wegwerpt of wegtrapt.
Er is glas, vertelt hij.
En “alles is verbrand” en dan zijn er ook nog “smerige vliegen”.

Op de 9e verdieping woonde Badie en er is nog politie boven “dus naar boven lopen is niet aan te raden”.
O ja – dit is nr 84.

De verslaggever loopt een kilometer de ándere kant op (sirenes op de achtergrond).
Passeert een ziekenhuis waarvoor tanks staan omdat “het verhaal gaat” dat de Moslimbroeders ziekenhuizen zouden willen aanvallen maar zo te horen lijkt dat Joris van de Kerkhof niet erg waarschijnlijk.

Hij komt bij een ándere nr 84: een schoenmaker.
Die is twee dagen geleden door de politie bezocht en heeft toen uitgelegd dat er twee nummers 84 zijn.
Trots als “echte Egyptenaar” dat hij de politie kon doorverwijzen want: terecht dat Badie is gearresteerd.

JvdK: “En dan begrijp ik dat hij letterlijk de zinnen herhaalt die op tv te horen zijn.”
Het is een volksrevolutie, het is geen staatsgreep, het is de wil van het volk zoals het nu gaat.

Een man met een voetbalbroek van Chelsea.
Wil de groeten doen aan Nederland (ik hoor iets als ‘hollanta’).
Hij vindt het belangrijk dat wij in het westen in dit geval Nederland “het verhaal goed vertellen”.
Want het leger zegt wel dat de westerse media onzinverhalen vertellen maar nu is hij blij dat het goede verhaal is verteld.

Joris van de Kerkhof trapt nog wat scherven rond.
En vertelt later in de uitzending over een mortuarium maar misschien maakt hij daarover voor de ochtenduitzending nog een reportage dus dat bewaar ik nog even.

Heel fijn dat de NOS deze verslaggever naar Caïro heeft gezonden.
Als iemand het ‘(goede) verhaal’ kan vertellen, is hij het.
En dan bedoel ik dus niet het verhaal van 1 van de partijen.

Gewoon een onrechtstaat

door Reageer

Joris van de Kerkhof is vanochtend bij een Nederlands-Egyptisch gezin.
Hij praat met de man. Die niet altijd de Moslimbroederschap steunt maar soms wel.
Het gesprek vlot niet erg.
Het Nederlands van de man (zijn naam mag niet genoemd) houdt niet over en de verslaggever vat veel voor hem samen en maakt zijn zinnen af.

Een uur later gaat het beter.
De man vertelt dat hij alleen nog buiten komt om boodschappen te doen en dat hij bang is te worden gearresteerd.
Zijn vrienden is het ook gebeurd. Ze kunnen je zomaar van alles beschuldigen.
“Het is gewoon een onrechtstaat.”

Weer een uur later is de 13-jarige dochter opgestaan.
Zij verwoordt de angst die ze allemaal voelen: “You can see the army goes to every home and takes the people and took them to the prison and they beat them and they kill them.”

Vader was bij de actie waarbij mensen zijn neergeschoten, maakte foto’s van de lijken en liet die per ongeluk aan de dochter zien.
Joris van de Kerkhof vraagt wat ze toen dacht.
“I cried a lot and I said who did is they are not humans.”
Het gezin wil nu terug naar Nederland.
“I expect that I will be secure again and I will see my freedom.”

Wat een prachtige opbouw van de gesprekken.
Van vage onverstaanbaarheid naar concrete verhalen en dan dat meisje.
Het zal niet opzettelijk zo zijn gebeurd (ik neem aan dat Joris van de Kerkhof van elk gesprek een juweeltje wil maken) maar juist door de toenemende intensiteit werkt het perfect.

Met de fraaie afsluiting als hij iedereen bedankt voor het gesprek en we dan het meisje het net met de verslaggever geoefende “dankjewel” in perfect Nederlands horen uitspreken.

Hoe Egypte kan het zijn

door Reageer

“Hoe Egypte kan het zijn” verzucht Joris van de Kerkhof terwijl hij amper uitkomt boven het verkeerslawaai.
Hij zit met een kopje zwarte, sterke thee onder een viaduct in Caïro.
Koffie is er ook te krijgen en een waterpijp.
Daaraan lurken twee mannen die “doen in onroerend goed” (je hoort ze praten).

De verslaggever wil weten wat ze vinden van de mogelijke vrijlating van Mubarak.
Ze lijken zich er niet erg druk over te maken.
Vroeger deed Mubarak ook goede dingen.
En misschien kan het juridisch niet anders want hij zit wel erg lang in voorarrest.

De theeverkoper zou blij zijn als Mubarak vrij komt.
Morsi vindt hij “het ergste dat er is”.
Terwijl ‘een man die erbij komt staan’ van mening is dat zijn mening er toch niet toe doet “want wij zijn arm”.

Dit alles met de achtergrond van rijdende en toeterende auto’s, een achtergrond die zo luid is dat het soms bijna voorgrond is.

Het is voxpop.
Maar wel mooi gedaan.