De Koude Kalkoen

Het Filiaal

Joris van de Kerkhof stopt met Het Filiaal

door 7 Reacties

Joris van de Kerkhof ‘hield’ vandaag zijn laatste Filiaal.
Vanaf 1997 deed hij het één dag in de week, sinds september 2009 afwisselend met Marc-Robin Visscher week op week af van maandag t/m vrijdag.
Toen noemde de NOS het niet meer Filiaal maar dat bleef het natuurlijk wel.
Denk aan de eend die waggelt en kwaakt.
In januari treedt Maino Remmers aan als nieuwe Filiaalhouder.

“Goeiemorgen Lara”
Nooit meer “goeiemorgen Lara”, nooit meer verzuchtingen over het weer en het landschap en de maan. Bandjes uit een ver verleden, altijd goed gekozen.
Het ene onderwerp was leuker dan het andere (kon hij ook niet helpen, hij werd gestuurd) maar steeds verrassend was wat hij ervan maakte. Onvoorspelbare wendingen, ontboezemingen, (meest vriendelijk) prikken in gesprekspartners. Bij serieuze onderwerpen gevoelig voor de juiste sfeer en vertrouwen wekkend.

Vijf vragen
Ik stel beleefd vijf vragen die hij vriendelijk beantwoordt.
Maar ik kan wel janken want de ochtend zonder het Filiaal van Joris van de Kerkhof zal nooit meer de ochtend zijn van gespannen verwachting en me aangenaam laten verrassen, geamuseerd en ontroerd raken en het dan nog eens overdenken en voor mezelf samenvatten en er hier een stukje over tikken.

Maar goed.
Hier de vragen en de antwoorden.

(1) Sprak het week-op-week af je direct al aan?

Ik begreep het achterliggende idee wel. Luisteraars meer bekend maken met dezelfde verslaggever op lokatie. In theorie zou het dus ook door één verslaggever gedaan kunnen worden. Niet week op week af, maar altijd. In de praktijk is dat best wel extra zwaar.

Ik had het eerder in een zomerperiode gedaan (voor de RadioRoute) en dat beviel toen ook.

Het enige nadeel van week op week af is dat er in week af niet zo veel tijd voor andere dingen over blijft. De algemene verslaggeving, nog eens een keer een bijzondere rechtszaak volgen, naar een aardbeving… dat zat er niet in.

(2) Wat verwachtte je als verslaggever te kunnen toevoegen, welk extra dacht je te kunnen bieden? Is het gelukt?

Ik had het idee dat ik wat losser zou worden. Tijdens het Filiaal was ik al wel een beetje los. Maar de kleine aanpassingen, niet meer op vaste tijdstippen in de uitzending (behalve kwart over zes en kwart voor zeven), variëren in korte en lange(re) bijdragen, het meer persoonlijk maken van een onderwerp, zorgde voor nog meer losheid.
Die losheid, dat meer persoonlijke is volgens mij soms wel gelukt.

Het bijzondere van live verslaggeving is ook dat de manier van verslaggeven totaal anders kan zijn. Als je het persoonlijker maakt, kunnen de verschillen tussen de verslaggevers groot zijn. Dat kan interessant contrast opleveren.

Ik ben niet over alles tevreden. Ik had soms wat tekstvaster willen zijn. En misschien wat minder ‘eh’ zeggen.

(3) Waarom ben je gestopt?

Het werd een beetje vermoeiend.
Ik wil zelf wel een keer uitslapen. Overdag slaap ik niet in zo’n week. En aan het einde van de week ben ik dan zeg maar best wel een beetje moe.

Het vroege opstaan zal ik dus niet missen.
Wel de rust van de ochtend. Voor de file uit. De dauw over de velden als het een beetje licht is vóór zes uur. De opkomende zon, de ondergaande maan. De verhalen van de mensen.
Zo naturel en boos als bijvoorbeeld afgelopen dinsdag in Oude Pekela. Zo eerlijk, onomwonden als de bouwdirecteur afgelopen donderdag.

De afwisseling zal ik ook wel missen. Neem deze week. Van houtverkopende natuurbeschermers van Staatsbosbeheer, via de armoede in noordoostgroningen, de stilte de dag na ‘Luik‘, een bouwplaats over werkloosheidscijfers en dan eindigend met een pater die het nooit in de gaten heeft gehad.
Dat is toch een mooie journalistieke live radio week.
En de regen en de wind vielen eigenlijk ook wel mee.

(4) Wat ga je nu doen? Zul je nog wel eens invallen, komt er een avond-Filiaal, ga je naar het buitenland? Iets anders?

Het afgelopen jaar zijn er naast Marc-Robin Visscher en ik niet veel invallers geweest. Marc-Robin en de nieuwe Filiaalhouder, Maino Remmers, zullen het toch voornamelijk zelf doen.
Ik zeg niet ‘nooit’, maar heel logisch lijkt het me niet.
Maar ik kan me voorstellen dat ik het wel leuk zou vinden om het nog een keer te doen.

En verder? Er komt in de avond meer structurele live verslaggeving. Zou je ook een soort Filiaal kunnen noemen. Misschien doe ik dat.
Mbt het buitenland: die mogelijkheid is er nu tenminste weer.

(5) Wat zeg je als ik zeg dat ik je erg ga missen?

Dat ik dat voor jou geen prettig gevoel vind.

God had met misbruik niets te maken

door Reageer

“Godzijdank” zegt pater Van den Akker, is er op het Stanislascollege waar hij ooit leerling was en later les gaf, geen sprake geweest van seksueel misbruik.
“Heeft God daar dan mee te maken,” reageert Joris van de Kerkhof. “Waar was hij dan op al die andere momenten?” Uiteraard vriendelijk uitgesproken want in dit laatste Filiaal gaat hij niet opeens naar katten tegen iemand die hém ook vriendelijk te woord staat.

De (aardige) pater had het niet zo bedoeld. Dat God ermee te maken had. Hij bedoelde het als “ik ben blij” dat het op zijn school niet voorkwam (voor zover bekend, denk ik dan, maar dat is misschien wat cynisch).
Hij hoopt dat nu, na het later vandaag verschijnen van het rapport van de cie-Deetman, de zwarte bladzijden kunnen worden afgesloten. Niet voor de slachtoffers natuurlijk, haast Van den Akker zich eraan toe te voegen. Voor hen is het nooit voorbij. Maar de kerk moet nu de draai maken: “Wat kunnen we voor deze mensen betekenen en hoe kunnen we onze boodschap weer geloofwaardig maken.”

Hij wist écht niet van het misbruik in zijn kerk, zegt de pater. Met de terugslag heeft hij wel te maken. “Vroeger kon je zeggen: ik ben priester in de rooms-katholieke kerk. Dan won je aan aanzien en betrouwbaarheid.” Nu niet meer. “De sfeer is veranderd.”

“Is er iemand van jullie katholiek?” vraagt Joris van de Kerkhof aan een groepje leerlingen.
Er gaan wat vingers omhoog maar jij, zegt hij tegen een meisje: “doet een beetje mwah-mwah – dan ben je dus een echte, hè? Want zo doen die katholieken, tenminste, dat herken ik.”
De leerling ziet het als een fout van individuen. Die moeten worden gestraft.

“Kunt u zich voorstellen” (weer tegen de pater) “dat de slachtoffers helemaal niets meer met u en uw kerk te maken willen hebben.”
Dat kan de pater. En dat vindt hij heel erg.
Ze terughalen? Van den Akker zou niet weten hóe. “Maar ik hoop dat iets hun hart kan bereiken.”

Dat was dus weer een erg mooi Filiaal.

Drieëneenhalf uur proberen positief te zijn

door Reageer

“Maakt u er iets positiefs van de komende drieëneenhalf uur of gaan we somberen?”
Joris van de Kerkhof houdt Filiaal in een villa in aanbouw op IJburg. “Je overvalt me,” reageert de aangeschoten werknemer. “Ik hoorde gisteravond pas dat jullie langs kwamen.”

Zijn werkgever, Remco Ipema van Visser en Mol bv uit Hoogkarspel, wil het graag positief houden,
Wat niet erg lukt wanneer hij vertelt over teruglopende opdrachten, ontslagen personeel, de actieradius die eerst werd beperkt tot een half uur rijden terwijl ze nu bereid zijn tot anderhalf uur vér te gaan.
Met de vakbond (die hij aanvankelijk overal buiten wilde houden) zoekt hij nu sámen naar oplossingen. Samen pleiten ze voor opnieuw deeltijd-WW en zouden ze de overheid wel willen toeschreeuwen dat die niet alleen moet bezuinigen maar juist moet investeren. Door de btw te verlagen bijvoorbeeld. Door scholen op te knappen.

Er is ook een deskundige. Een econoom. Die opsomt wat allemaal misgaat: dalende export dus trouble voor industrie en logistiek en transport. Dalend inkomen dus consument houdt hand op de knip dus trouble voor detailhandel en groothandel.
Joris van de Kerkhof ziet Ipema betrekken: “U vindt het allemaal niets, hè? Dit negatief gewauwel.” “We zouden proberen het positief te houden!” herinnert de directeur hem aan het goede voornemen.
Het houdt de econoom (inzakken wereldhandel, Eurocrisis) niet tegen.

Aan het slot (JvdK: “Is het niet tegen beter weten in de moed erin houden?”) heeft de directeur het over “schrapen” en “uitknijpen” en teveel aannemers die in de vijver zitten te vissen. Schouder aan schouder met de vakbond. Belovend dat áls hij zijn werknemer van 49 nu moet ontslaan hij die over twee jaar als het beter gaat ook weer aanneemt.
Is hij dan niet te duur? “Valt wel mee.”

Mooi Filiaal. Aardige mensen. Nog informatief ook.
En typische JvdK-observaties over zichzelf terugzien “in enorm lange schaduwen” en een borende man met een “sjekkie dat bijna aan zijn kin vast hangt”.

Aan een paraplu de lucht in

door 4 Reacties

Zonnetje in Radioland is Joris van de Kerkhof vanochtend.
In storm en regen staat hij op het Groningse platteland met de paraplu die hij kreeg van technicus Jantien en die nu kapot is. “Als een ballon waar ik aanhang en als ik zou meegeven en een heel licht mannetje zou zijn, zou ik zó de lucht ingaan.”
De luisteraar ziet het voor zich.

Zoals de luisteraar ook voor zich ziet hoe de Filiaalhouder later in een fabriek van de Maaltijdservice in een wit jasje met een rood mutsje langs de pannen van een meter doorsnee met aardappelpuree (met kantelmechanisme) loopt. Dit keer geholpen door een via @Laradio verspreide foto.

Het onderwerp is serieus.
Werkloosheid. En dan mn op het Groningse platteland. Waar de Maaltijdservice zich op een industrieterrein heeft gevestigd (zodat 73 mensen werk vonden) maar waar 14% een uitkering heeft.

Minister Kamp doet er in gesprek met Lara Rense en Marcel Oosten luchtig over.
Werkloos? Ga omscholen en verhuis naar Zeeland. In de thuiszorg zijn er banen zat (wel ja, en enig idee wat die betalen?).
Heeft de oudere werknemer problemen? Moet die maar zorgen dat ze waarde houdt voor de baas, geschoold blijft, hard eraan trekt. Lager salaris accepteren kan ook.

Joris van de Kerkhof luistert in Pekela met mensen van een reïntegratiebureau en banenzoekers. “Met stoom uit de oren” heeft Lara Rense gehoord. “Respectloos naar mensen die geen baan hebben” vinden ze Kamp. “Alsof ze niet willen.”
Ze hebben “het gevoel dat de minister ergens anders vandaan komt”.
Of zoals Lara Rense formuleert: “Er bestaat de indruk dat het leven in uw hoofd wat simpeler in elkaar steekt dan in Pekela.”

Kwa understatement.

Kleinere kaalkapjes voor exploitatie

door Reageer

Zachtjes tikt de regen op zijn paraplu (Joris van de Kerkhof: “drup-drup”) terwijl we in het begin van het Filiaal twee werelden horen botsen.

Het bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer is ‘naarbuitencentrum’ geworden. Een bronsttocht met edelherten wordt georganiseerd. Een safari. Een vrijgezellendag (JvdK: “als konijnen door het bos en je weet wat daarvan kan komen”).

Ik vind het zo’n *onzin* zegt de Filiaalhouder tegen iemand van Staatsbosbeheer die vermoed ik boos kijkt want: “Of is dat teveel mening?” voegt hij eraan toe.
Dat vindt zijn gesprekspartner inderdaad.
Maar, houdt JvdK vol: “Het is toch gewoon: wandelen en geniet ervan. Geef het toch niet allemaal een naam.”
Dat moet juist wél houdt de man vol. En: al die georganiseerde activiteiten zijn “heel erg populair”.

Eigenlijk gaat het Filiaal over hout kappen. In dertig seconden legt de Harvester een boom van twintig meter neer. Opdat, zegt boswachter Lennard Jasper (of is het bosecoloog Sander Wijdeven? – ik heb geen idee wie aan het woord is), jonge bomen de kans krijgen groot te groeien. Maar vooral, begrijp ik: omdat ze zo geld kunnen verdienen aan het hout.

Worden grote plekken kaal? Zodat (JvdK): “Je makkelijker je hond kunt vinden omdat je die ziet lopen?” Nee. Het worden “kleinere kaalkapjes die bosranden creëren” en “groepenkap” en “schermkap”: dus “meer variëteit”.

Bijvoorbeeld een kwart hectare met niks.
Daar, oppert Joris van de Kerkhof, zouden die bomen kunnen staan die door de Partij voor de Dieren gekocht worden als protest tegen het beleid van de Staatssecretaris. Boswachter (of -ecoloog) doet wat lacherig.
Hij staat vooral te genieten van de Grote Zager en het geluid van het vallen. En de geur.
Vooral als een Douglas valt: “Die hele boslucht komt aan je te hangen, vooral met kerst is dat heel speciaal.”

foto: Marjet Heins, voorlichter Staatsbosbeheer