De Koude Kalkoen

Karin Alberts

De charme van de fruitautomaat (en het zeehondje)

door 1 Reactie

Als je vroeger als kermisexploitant met je vrachtwagen en je woonwagen het dorp binnenreed, had je honderden kinderen op de fiets achter je aan: “Tis kermis! Tis kermis!” Daar hadden ze dan een jaar lang voor gespaard.
Karin Alberts laat zich mooie verhalen vertellen door de 68-jarige Cabalt. Hij staat nog steeds met fruitautomaten op de kermis. Maar de mensen zijn nu verwend. En de regels ontnemen je bijna het plezier in het werk.
Zoon Cabalt (ook in de fruitmachines) klaagt ook, maar erg leuk: Karin Alberts mag een keer met de automaat spelen en rinkelrinkel daar vallen de muntjes. Zal het lukken, genoeg winnen om een knuffel te kunnen kopen? “Als klein meisje is het me nooit gelukt er één te winnen.” Nu wel: een zeehondje. Klein maar érg lief.

Aanleiding voor het Filiaal is een congres over kermis en circus en het gemeentelijk beleid. We moeten ze koesteren als cultureel erfgoed, vindt Ineke Strouken van het Centrum voor Volkscultuur die met ons terug duikt in de tijd. In de 19e eeuw, vertelt ze, maakte het circus deel uit van de kermis. “Als er toen een olifant kwam, was dat een hele belevenis.”
Nu nog. Aangezien wilde dieren niet in een circus thuis horen en dus de tent uit moeten.

Alex Sijm van circus Sijm noemt ook de ‘cultuur’ maar verstrikt zichzelf en ook ons in de regelingen en hoe lang hij op een vergunning moet wachten en hoe vaak hij erover opbelt. Heel vervelend natuurlijk maar de charme van het circus weet hij zo niet op te roepen.
Wat voor circus heeft hij trouwens? Clowns en andere mensen die kunstjes doen of zo’n zielige leeuw die op een dag hopelijk wraak neemt als een idioot z’n kop in z’n mond duwt.

“Ze zat vooral graag aan die trekkast” sluit Marcel Oosten het Filiaal van Karin af.
Zelf zat ik met het meeste plezier te luisteren naar de oude meneer Cabalt. Op z’n 11e begonnen op de kermis. Vader zei: “Ga maar op een blikje staan. Het wordt hoog tijd dat je mee gaat werken.”

Afscheid van de moederkerk

door 1 Reactie

23.000 mensen hebben zich vorig jaar laten uitschrijven als lid van de katholieke kerk.
Zijn dat er veel (ja), zijn de uitschrijvers jong (de meeste wel) en dergelijke vragen horen we eerder vandaag in het nieuwsblok gesteld en krijgen we beantwoord.

In de avonduitzending een interview met een vrouw die de kerk vaarwel heeft gezegd. Een oude vrouw. Suus von der Fuhr. Uit Goirle. Rond haar twintigste bewust katholiek geworden. Tot haar 75e publiceerde ze in een kerkblad brieven aan God. Als ‘Martha’.
En nu, op haar 89e, heeft ze even bewust de kerk weer verlaten.

Karin Alberts praat met haar.
Een kort gesprek. Een klein gesprek. Een mini-portret.
Van een vrouw die ooit God brieven schreef. Openbare brieven.
Nu schrijft ze God nog privé. En ze weet zeker dat hij haar begrijpt.

Waarom ze de rk-kerk heeft verlaten? Die priester in Reusel. Die weigerde de homoseksuele prins Carnaval ter communie te laten gaan. Ze had gedacht: wat zou ik hebben gedaan als ik in die kerk had gezeten. Omdat twee van haar zoons homo zijn.

Misschien kloppen m’n details niet (dan daarvoor excuus).
Ik maakte geen aantekeningen. Ik zat ademloos te luisteren.
Naar de Mooiste Radio die ik deze week hoorde.
Dank je, Karin Alberts.
Voor dit prachtige, indringende, zuivere portret.

“Draait u zich nog even om”

door Reageer

Karin (“draait u zich nog even om”) Alberts doet er alles aan maar de redactie heeft haar niet veel in handen gegeven om er een swingend Filiaal van te maken.
Het gaat slecht met de tankvaart omdat er teveel schepen (niet: boten) zijn maar over een aantal jaren wordt de balans hervonden en dan gaat het weer beter. Dat was het kort samengevat en daar viel niet veel aan toe te voegen.

Tuurlijk stond Karin Alberts eerst op de kade in de regen (Lara Rense: “met veel wind?!” Karin: “nu maak je het helemaal dramatisch”) en zwaaide ze naar de brug waar vandaan de schipper haar in het donker niet zag staan.
De stuurhut bleek “knus”, de inhoud van 7000 kuub liet ze voor ons vertalen naar 7 miljoen liter: “Kijk, nu gaat het leven.”

Maar het verhaal was snel verteld.
Logisch ook dat de Filiaalhoudster dus maar weinig in de uitzending kwam, wat tegelijk de draad uit het Filiaal haalde.
Hopelijk toont de redactie zich voor morgen wat creatiever.

Ganzen die gakken en water dat stroomt

door Reageer

“Hoor je het stromen, Marcel?”
Karin Alberts staat in de Ooijpolder waar het water stijgt en morgen het buurtschap De Vlietberg een eilandje met 60 mensen en gevlucht wild zal zijn. Het is jaren geleden dat ze haar laatste Filiaal deed, maar eens een (goede) Filiaalhouder altijd een prima verslaggeefster. Zodat ze ons tracteert op mooie beschrijvingen, leuke gesprekken, interessante informatie. En een fragment met Gerard Arninkhof uit 1995 toen de polder bijna twee maanden onder water stond.

Zeven mensen waren toen achtergebleven. “En dan moet je wel met elkaar overweg en er iets van maken” vertelt Fred Konings die al 42 jaar in de Ooijpolder woont en er toen ook bij was.
Nu gaat het bestaan als eilandbewoner een dag of vier, vijf duren. De mensen kijken er naar uit. Het hééft wat om alleen met een bootje de bewoonde wereld te kunnen bereiken. Maar vooral: het is zo mooi.

Karin Alberts hoort “ganzen gakken” en ziet in gedachten al “hazen die het hogerop zoeken, en molletjes”. Later zal de boswachter haar beschrijven hoe de wegvluchtende muizen weer prooi zijn voor torenvalk en buizerd en hoe de meeuwen zich zullen storten op naar boven kruipende regenwormen: “een gedekte tafel”.
“Het is genieten” herhaalt de Filiaalhouder een aantal keren. Van het uitzicht, van de wolken, van het water. Vroeg opstaan, zoals Marcel Oosten haar voorhoudt: geen probleem – als ze naar buiten mag. De (vertrouwd) haperende verbinding: slaat ze zich ook dapper doorheen.

Morgen weer? “We kijken wel even” zegt de presentator die het vanochtend na een half uur al zonder de -ziek geworden- Lara Rense moest doen.
Wat mij betreft: *graag* morgen weer.
Zoveel oprechte belangstelling, zoveel aanstekelijk enthousiasme – als we het echt een tijdje zonder Joris van de Kerkhof moeten doen, geef ons dan oud-Filiaalhouder Karin Alberts. En misschien kunnen Menno Reemeijer en Mattijs van de Wiel ook een paar keer?

Allerzielen is voor iedereen

door Reageer

Het is Allerzielen.
Mensen brengen bloemen naar graven. En wie ze niet eerder elders heeft gekocht kan terecht bij een bloemenstalletje voor de begraafplaats.
“Bent u bij een geliefde langs geweest” vraagt Karin Alberts.
Bij de moeder van een vriendin, vertelt de vrouw. Ze heeft een plantje gebracht. Haar man: Allerzielen is voor iedereen, iedere overledene moet worden herdacht op deze dag.
Andere vrouw: dag om bewust te denken aan je vader en moeder. Al gaat ze ook wel eens tussendoor.
“Met stoffer en blik”- om het graf schoon te maken.

Mooie beelden maar we verlaten de katholieke sfeer en duiken in de nieuwe rituelen.
Brievenbussen met engelenvleugels waarin je brieven kunt doen voor de doden.
Wat daarmee gebeurt? Thomas Quartier, docent rituele studies: ze worden verbrand, zodat ze als rook opstijgen naar de hemel. “Symbolisch.”
Troostbomen, ballonnen – hoe moet dat nou met religie.
“Religiositeit in omgaan met het leven na de dood” vindt Quartier, “is meer dan wat binnen de kerkmuren gebeurt.”

Terwijl ik dat op me in laat werken en me afvraag of de reportage inderdaad wat teleurstellend was of dat dit komt door mijn te hoog gespannen verwachtingen, begint direct aansluitend het Krantenoverzicht. Met als eerste bericht: wie eerder met pensioen gaat, gaat eerder dood.
Eh… o…